25.08.2013- wizyta Klubu "Przygoda" w Tarnowie

Data: 
niedziela, 25 Sierpień, 2013

 

25 sierpnia b. r. 26- osobowa ekipa KTP „Przygoda” wybrała się na wycieczkę do Tarnowa, zwanego perłą polskiego renesansu. Pomysłodawcą wyprawy i kierownikiem był kol. Przewodnik Świętokrzyski Krzysztof Kowalski.

 

Kierownik wycieczki- kol. Krzysztof Kowalski

 

Wizyta w Tarnowie, drugim co do wielkości mieście Małopolski, była dla nas okazją do spotkania z wieloma kulturami. Przez wieki mieszkali tu obok siebie Polacy i liczni Żydzi, po których zostało wiele pamiątek. Inna, barwna społeczność zamieszkująca region to Cyganie. Z Tarnowa pochodziło kilka sławnych postaci, takich jak sławny hetman Jan Amor Tarnowski, bohater dwóch narodów, polskiego i węgierskiego, a także generał Józef Bem czy Jan Szczepanik, zwany „polskim Edisonem”, wynalazca barwnej fotografii i kamizelki kuloodpornej.

 

Tarnowska starówka zachowała dawny, owalny kształt z centralnym prostokątnym rynkiem. Dziś rynek to renesansowy salon miasta. Dzięki Janowi Tarnowskiemu w XVI w. dotychczasowe drewniane domy zastąpiły piękne kamieniczki z podcieniami i ozdobnymi attykami. Na środku stoi ratusz, przebudowany w stylu renesansowym przez sławnego, pochodzącego z Włoch architekta Jana Marię Padovana.

 

Ratusz na tarnowskiej starówce

 

Ponad zabudowę starego miasta w Tarnowie wyrasta potężna bryła ceglanej katedry: trójnawowej bazyliki z wysoką na 72 m wieżą. Jej wnętrze to prawdziwe muzeum rzeźby renesansowej i manierystycznej: znajdują się tu nagrobki Tarnowskich oraz Ostrogskich.

 

Tarnów był przez stulecia domem dla licznej grupy Żydów. Dziś po dawnej dzielnicy żydowskiej można przespacerować się miejskim szlakiem. Wiedzie on m.in. do jedynej zachowanej pozostałości głównej tarnowskiej synagogi, czyli bimy  podwyższenie, na którym czytano fragmenty Tory), a także na rozległy kirkut (cmentarz żydowski).

Bima czyli synagoga żydowska

 

Interesujące jest też Muzeum Etnograficzne w Tarnowie. Można tu zobaczyć jedyną w Europie ekspozycję poświęconą kulturze romskiej.

 

Muzeum Etnograficzne dot. kultury cygańskiej

 

Tarnów to również miasto rzeźb: na głównym deptaku Tarnowa, ulicy Wałowej przysiąść się można do Zbigniewa Herberta, Agnieszki Osieckiej i Jana Brzechwy. Ta trójka poetów siedzi wspólnie na Ławeczce Poetów, naprzeciw wejścia do Sali Lustrzanej, gdzie odbywają się sesje Rady Miejskiej.

Ławeczka poetów

 

Kolejny pomnik można spotkać 200 metrów dalej, na tej samej ulicy. Stoi tu związany z Tarnowem Roman Brandstaetter, którego wykonawcą jest tarnowski artysta Jacek Kucaba.

Pomnik Romana Brandstaettera

Wizyta w Tarnowie to także okazja do zwiedzenia dwóch uroczych zabytków budownictwa drewnianego ze Szlaku Architektury Drewnianej. Bliżej centrum stoi kościół MB Szkaplerznej na Burku z 1458 r. Jego kształtna gotycka bryła kryje ładne wnętrze z barokową polichromią i cudownym obrazem Matki Boskiej z XVII w. Drugi kościół, pod wezwaniem św. Trójcy, wzniesiono ponad sto lat później. Kryta gontem świątynia z baniastym, barokowym hełmem wieży powstała w 1597 r.

 

Kościół MB Szkaplerznej na Burku
 
 
W drodze do kościoła p/w św. Trójcy, odwiedziliśmy"Stary Cmentarz". Jest on jedną z najciekawszych architektonicznie nekropolii w Polsce. Powstał w XVIII wieku i nadal funkcjonuje jako miejsce pochówków dzięki oryginalnemu pomysłowi miasta... Otóż, w roku 1784 cesarz Józef II nakazał zamknięcie cmentarzy, które znajdowały się w granicach miast. Chodziło o to, by wyprowadzić nekropolie poza teren zabudowany. Wówczas to powstał cmentarz tarnowski, zwany dzisiaj "Starym". Pierwszy pochówek miał tu miejsce w roku 1788. Najstarszym, zachowanym nagrobkiem jest pomnik nagrobny Anny Marii Radziwiłłowej.
Duże znaczenie dla cmentarza ma rok 1891, kiedy to nad grobem powstańców z 1863 roku wzniesiono pomnik, który stał się symbolem "Starego Cmentarza".
 

"Cmentarz Stary"- pomnik na grobie powstańców styczniowych

 

Po zwiedzeniu zakamarków Tarnowa udaliśmy się na mały, 7- kilometrowy spacerek, na Górę Świętego Marcina (384 m n.p.m.). Jest to wzgórze położone na południowy wschód od centrum Tarnowa, częściowo w jego granicach administracyjnych.  Nazwa góry (popularnie nazywanej Marcinką) pochodzi od zabytkowego kościoła św. Marcina we wsi Zawada, będącego najstarszą świątynią parafialną Tarnowa i jego najbliższych okolic.
Na Górze Marcince, znajdują się również ruiny zamku Tarnowskich, skąd podziwiać można piękną panoramę miasta.

Wieś Zawada na Górze Marcince- kosciół p/w św. Marcina

 

Wracając do domu odwiedziliśmy pobliski Tuchów, gdzie na skraju miasteczka stoi ogromny klasztor Redemptorystów z Sanktuarium Matki Boskiej, zwanej Panią Ziemi Tarnowskiej.

Wycieczka upłynęła nam w miłej atmosferze, podziwialiśmy zabytki i urodę miasta Tarnowa.Pogoda dopisała wyśmienicie i jak zwykle czuło się brak czasu na odwiedzenie wszystkich zakamarków i ciekawych miejsc... Na pewno warto będzie za jakiś czas znowu wybrać się do tego wyjątkowego, urokliwego miasta i na spokojnie zatopić się w pięknie jego architektury i zabytków...
 

Bardzo dziękuje kol. Krzysiowi Kowalskiemu za tę piękną wycieczkę oraz pozdrawiam wszystkich uczestników wyprawy:-)))

 

Tekst i foto: Joanna Burtnik

 

 

 

Galeria: