2018.11.17. Konewka

                   Witam :-)
      Planując wojnę ze Związkiem Radzieckim Niemcy wybudowali na terenie Polski cztery schrony kolejowe mające służyć jako ochrona dla specjalnych pociągów pełniących rolę ruchomych ośrodków dowodzenia. Niemcy od początku wojny wykorzystywali kilkanaście pociągów sztabowych. Takie pociągi posiadali także najważniejsi dostojnicy III Rzeszy z ,Ameriką,, Hitlera na czele. Owa ,,Amerika,, była pierwszą wojenną kwaterą Hitlera podczas działań wojennych we wrześniu 1939r  Dwa z takich schronów kolejowych postanowiono wybudować w okolicach Tomaszowa Mazowieckiego gdzie w Spale ulokowano dowództwo Grupy Armii Środek. Duże obszary leśne wokół Spały doskonale nadawały się do maskowania i ukrycia tak dużych obiektów. Budowie nadano kryptonim Anlage Mittle (Obszar Środek) i wiosną 1940r przystąpiono do budowy. W ciągu parunastu miesięcy dzięki pracy kilku tysięcy robotników powstały dwa kompleksy żelbetonowych bunkrów. Potężny schron kolejowy w Konewce o długości około 385m i kilka mniejszych bunkrów technicznych mieszczących kotłownię , siłownię elektryczną , stację pomp , zbiornik paliwa i inne. Bunkry te były połączone trzema kanałami technicznymi z głównym obiektem. Przez całą długość kolejowego schronu pomiędzy betonowymi peronami biegł tor umożliwiający wjazd nawet dwóch składów pociągów sztabowych. Wzdłuż całego głównego tunelu biegł ciąg niewielkich pomieszczeń połączonych korytarzem. Ukończone obiekty starannie zamaskowano montując siatki maskujące i atrapy drzew a teren wokół otoczono podwójnym rzędem płotów i drutu kolczastego. Położony 10km na południe od Konewki schron w Jeleniu miał łukowaty kształt (w Konewce był prosty) i długość około 355m  Pozostałe obiekty techniczne były podobne. Oba schrony nigdy nie zostały wykorzystane jako ośrodki dowodzenia. Szybkie posuwanie się niemieckiego Wehrmachtu w głąb Rosji spowodowało przemieszczanie się sztabów wojskowych bliżej frontu sprawiając korzystanie z Anlage Mittle zbędnym. Duży wpływ na to miało też ulokowanie głównej kwatery Hitlera w Prusach Wschodnich koło Kętrzyna. Powstał tam słynny Wilczy Szaniec (Wolfschanze) a w pobliskich Mamerkach wybudowano kompleks schronów dla Dowództwa Wojsk Lądowych (OKH)  Bunkry ,,odżyły,, w 1944r kiedy zaczęto je wykorzystywać jako warsztaty remontowe , filię zakładów  Daimler-Benz z Tomaszowa Mazowieckiego. W pażdzierniku 1944r Niemcy zdemontowali wyposażenie schronów i wywieżli na zachód a na początku 1945r schrony opuszczono i teren wokół nich zaminowano.  Po wojnie bunkry służyły do celów magazynowych dla wojska a póżniej dla Centrali Rybnej. Schron w Jeleniu jest otwarty , natomiast w Konewce jest utworzone małe muzeum które można zwiedzać. W czasie II wojny stacja kolejowa w Jeleniu była wyłączona z ruchu pasażerskiego . Do dzisiaj stoi stary budynek stacyjny pamiętający jeszcze czasy odwiedzin carskiej rodziny Romanowów którzy często przyjeżdżali do Spały. Na przedmieściach Tomaszowa Mazowieckiego znajduje się Skansen Rzeki Pilicy z ciekawymi eksponatami związanymi z II wojną  i młynarstwem w dorzeczu Pilicy. Przy skansenie znajduje się rezerwat przyrody Niebieskie Żródła a idąc w stronę Spały w Białobrzegach drewniany kościół pw. Św. Marcina z 1746r obecnie nieużytkowany. Robiąc ze Spały przechadzkę do bunkrów w Jeleniu , Skansenu Rzeki Pilicy i Konewki trzeba się liczyć z dystansem ponad 30km  A dzień krótki i zabrakło mi już czasu na samą Spałę :-) Ale to może następnym razem :-)
    Pozdrawiam serdecznie :-)
      Łazior Świętokrzyski