2019.02.09. Czupel

                  Witam :-)
    Beskid Mały jest niewielkim pasmem górskim leżącym na granicy województwa śląskiego i małopolskiego. Jest częścią Beskidów Zachodnich a jego najwyższym szczytem jest mierzący 930m npm Czupel w paśmie Magurki Wilkowickiej. Beskid Mały od północy graniczy z Pogórzem Śląskim i Pogórzem Wielickim , od wschodu z Beskidem Makowskim , od południa z Kotliną Żywiecką i Beskidem Makowskim a od zachodu poprzez szeroką Bramę Wilkowicką z Beskidem Śląskim. Pod koniec XIXw przez Kotlinę Żywiecką poprowadzono linię kolejową łączącą Bielsko z Żywcem zwaną C.K. Uprzywilejowaną Koleją Północną Cesarza Ferdynanda. W 1888r w Łodygowicach oddano budynek stacji kolejowej który był pierwszą stacją osobową na całej linii. Choć lata świetności ma już za sobą to jednak budynek stacyjny stoi do dziś. Historia Łodygowic sięga XIIIw a jednym z ciekawszych zabytków wsi jest murowany dwór z XVIIw wybudowany  przez kasztelana krakowskiego Jerzego Zbaraskiego. Pierwotnie budowla była zamkiem obronnym otoczonym wałem ziemnym z fosą i bastionami. Jeszcze dziś w otaczającym dwór parku można zobaczyć ślady tych fortyfikacji. Ostatnimi właścicielami dworu i Łodygowic była rodzina Klobusów. Podczas kampanii wrześniowej 1939r w dworze stacjonował sztab wojsk niemieckich a obecnie pełni funkcję placówki kulturalnej. Niedaleko dworu znajduje się jeden z największych beskidzkich drewnianych kościołów. Parafia łodygowicka istniała już w XIIIw a obecny kościół św. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza pochodzi z XVIIw  No to pora wyruszyć do góry za znakami ,,Na Magurkę,, razem z czerwonym szlakiem z Łodygowic do Międzybrodzia Bialskiego. Po drodze mijamy Diabelski (Diabli) Kamień z którym jest związana legenda. Głosi ona , że na pobliskim Skrzycznem diabły budowały młyn z kamieni a bardzo ich mierziło , że w Łodygowicach ludziska pobudowali taki wielgachny kościół. Próbowały weń rzucić kamieniem ale dzięki opatrzności bożej na szczęście nie trafiły i dzisiaj możemy podziwiać i drewniany kościół i ostaniec skalny :-) Na Przełęczy pod Czuplem węzeł szlaków i mała biesiada. Stąd już blisko do naszego dzisiejszego celu. Aż do lat 70tych XXw królową Beskidu Małego była położona w jego wschodniej części mierząca 929m npm Łamana Skała zwana też błędnie Madohorą. Po przeprowadzonych na nowo pomiarach odjęto wtedy pięć metrów Łamanej Skale i tak zaczął królować na małobeskidzkim tronie mierzący wtedy 933m npm Czupel. Ale i Czuplowi ostatnio parę metrów ubyło i według najnowszych pomiarów oficjalnie mierzy dzisiaj tylko 930m npm :-)  Nazwa szczytu nawiązuje do góry o ostrym wierzchołku , czubku :-)  Kiedyś zalesiony grzbiet dzięki wiatrołomom stał się teraz bardziej widokowy. :-) Na grzbiecie Magurki Wilkowickiej istniały kiedyś trzy schroniska turystyczne. Już w 1903r niemiecka organizacja turystyczna Beskidenverein wybudowała pierwszy obiekt który zaledwie po dwóch latach spłonął. Po roku odbudowane schronisko noszące wówczas imię arcyksiężnej Marii Teresy z Habsburgów przetrwało następne pięć lat kończąc swój żywot znów w płomieniach. Szybko wybudowano nowe schronisko , tym razem już murowane które oddano do użytku 19 pażdziernika 1913r  Schronisko przetrwało II wojnę światową i po kilku remontach jako Schronisko PTTK na Magurce Wilkowickiej służy turystom do dzisiaj oferując 56 miejsc noclegowych. Nieopodal na początku lat 30tych XXw zostało wybudowane przez Niemca Roberta Urbanke prywatne schronisko. Działało zaledwie dwa lata i zostało całkowicie strawione przez pożar. Magurka była nazywana w tym czasie przez Niemców ,,Josefsberg,, od żródełka św. Józefa bijącego pod szczytem. W połowie drogi z Czupla na Magurkę , na Polanie Spalone istniało jeszcze jedno schronisko wybudowane przed I wojną światową przez Karola Sikorę z Łodygowic. Skutecznie konkurowało ze schroniskiem na Magurce a największą jego atrakcją była szafa grająca :-) Schronisko nazwane ,,Widok na Tatry,, przetrwało obie zawieruchy wojenne i niestety doszczętnie spłonęło w 1967r  A z Magurki już stromo na dół do Wilkowic gdzie znajduje się też zabytkowa stacja kolejowa dawnej linii C.K. Uprzywilejowanej Kolei Północnej Cesarza Ferdynanda :-)
    Łodygowice 345m npm - Przysłop 587m npm - Przełęcz pod Czuplem 872m npm - CZUPEL 930m npm - Polana Spalona 900m npm - Schronisko PTTK na Magurce Wilkowickiej 909m npm - Chatka na Rogaczu 828m npm - Wilkowice 376m npm
I tak w zimowej scenerii wędrowaliśmy razem z Andrzejem po Beskidzie Małym i stacjach kolei cysorza Ferdynanda :-) Przeszliśmy w sumie 18,2km z 753m przewyższenia. Przez różniste wypadki losowe ekipa była bardzo okrojona , ale takie życie. Według prognoz miało być niezwykle słonecznie to i na koniec owe słoneczko nawet nam wyszło :-)
  Pozdrawiam serdecznie :-)
   Łazior Świętokrzyski