2020.03.22. Dolina Wodąca

                   Witam :-)
   Strzegowa to wieś o historii sięgającej XIVw leżąca we wschodniej części Wyżyny Częstochowskiej. Należąca początkowo do pobliskiego zamku w Smoleniu póżniej była własnością kościelną. W początkach XVIIw w okolicach Strzegowej znajdowały się odkrywkowe kopalnie rud żelaza i srebra. W centrum wsi na niewielkim wzniesieniu stoi pochodzący z XVw murowany kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego. W XVIIIw został przebudowany w stylu barokowym a od 1875r obok świątyni stoi drewniana dzwonnica.  9 listopada 1914r na plebani kwaterował ze swoim sztabem komendant Józef Piłsudski. W czasie II wojny światowej w okolicach Strzegowej działał silny oddział partyzancki ,,Surowiec,, pod komendą kapitana Gerarda Wożnicy ,,Hardego,, Partyzanci mieli swój obóz w pobliżu dziś już nie istniejącej gajówki Psiarskie gdzie w 1987r postawiono w tym miejscu pamiątkowy obelisk. W krajobrazie Jury można spotkać wiele krasowych jaskiń których kilka znajduje się też w okolicach Strzegowej. Jedna z nich w której odkryto szczątki niedżwiedzia jaskiniowego, Jaskinia Jasna jest na wzgórzu Jama. Na zachód od wsi znajduje sie pas wzniesień zwanych Zegarowymi Skałami tworzących zbocza suchej Doliny Wodącej. Nazwa ich pochodzi od bicia zegara który ponoć według legendy w jednej z jaskiń (a jakże Jaskinia Zegarowa:-) wybija godziny w noc świętojańską i wigilię bożonarodzeniową. No cóż , byłem chyba o nieodpowiedniej porze bo nic nie usłyszałem:-) Tu też znajduje się zamknięty dla turystów zespół jaskiń Biśnik gdzie odkryto najstarsze ślady bytności człowieka na ziemiach polskich. Oprócz narzędzi którymi sie posługiwali zamieszkujący jaskinię neandertalczycy archeolodzy wykopali liczne kości prawie 80 gatunków zwierząt. Jaskinia nazwę zawdzięcza skale o tej samej nazwie a słowo biśnik pochodzi od słowiańskiej nazwy diabła - bies:-) Według miejscowych legend jaskinia była wrotami piekieł strzeżonymi przez samego czarta z jego wiernym psem. Stąd też i nazwa sąsiedniej jaskini która służyła ponoć mu za ,,budę,, - Jaskinia Psia:-) Na końcu Doliny Wodącej , w pobliżu Smolenia znajdują się pozostałości okopów strzeleckich z czasów I wojny światowej. W listopadzie i grudniu 1914r w tym rejonie prowadzono intensywne działania wojenne związane z rosyjską ofensywą której celem było zdobycie Śląska. Smoleń szerzej znany jest dzięki ruinom zamku Pilcza położonym na zalesionym wzgórzu nad wsią. Wzniesiony w połowie XIVw przez Ottona z Pilczy herbu Topór w miejscu wcześniejszej drewnianej strażnicy. Córka Ottona była trzecią żoną króla Władysława II Jagiełły. Gotycka warownia kilkukrotnie rozbudowywana była rezydencją rodu Toporczyków którzy w XVw zmienili nazwisko na Pileccy. W 1577r zamek kupił kasztelan oświęcimski Wojciech Padniewski. Ograniczony możliwością rozbudowy zamku bogaty ród Padniewskich przeniósł się wkrótce do pobliskiej Pilicy gdzie wybudowali nową , okazalszą rezydencję. Opuszczona warownia w Smoleniu ucierpiała znacznie podczas potopu szwedzkiego w 1655r i w pózniejszym okresie od Austriaków którzy użyli kamienia z murów zamkowych do budowy komory celnej w Smoleniu. W latach 40tych XIXw właścicielem zamku został Roman Hubicki który częściowo go zrekonstruował i założył w nim fabrykę śrutu Batawia. Póżniej opuszczona warownia popadała w coraz większą ruinę. W ostatnich latach obiekt zabezpieczono w postaci trwałej ruiny i poddano gruntownej rewitalizacji udostępniając do zwiedzania. U podnóża zamkowego wzgórza na terenie zamkowego folwarku w drugiej połowie XIXw został wzniesiony murowany dwór. Przemianowany w okresie międzywojennym na szkołę pełniący póżniej funkcję leśniczówki obecnie stoi pusty. Smoleń słynący też  z największej ilości opadów śniegu na Jurze ma też swój stok narciarski:-)

  Pozdrawiam serdecznie :-)

     Łazior Świętokrzyski