2022.08.19. Opactwo tynieckie.

                   Witam :-)
    Odworząc dzieci na lotnisko postanowiłem znów udać się na małą wycieczkę. A że lotniskiem tym były Balice więc były to krakowskie okolice:-) Należąca do opactwa benedyktynów tynieckich wieś Piekary została założona na przełomie XI i XIIw. Leży na lewym brzegu Wisły w miejscu gdzie dokonuje ona przełomu przepływając przez Bramę Tyniecką. Właśnie tu na obszarze skałek jurajskich odkryto jedne z najstarszych śladów człowieka w Polsce pochodzące z około 120tys. lat p.n.e. Książe Konrad I Mazowiecki podczas walk o opanowanie Krakowie założył na wzgórzu Gołębiec grodzisko którego zarysy są widoczne do dzisiaj. Podczas trwania konfederacji barskiej właśnie z Piekar wojska rosyjskie nieskutecznie próbowały zdobyć tyniecki klasztor będący wtedy jedną z najważniejszych powstańczych twierdz. W 1772r po pierwszym rozbiorze polski Piekary od Tyńca rozdzieliła granica państwowa biegnąca wzdłuż Wisły. Po trzecim rozbiorze Polski w 1795r wieś znalazła się w zaborze austriackim. W 1857r właścicielem Piekar został prawnik i polityk Alfred Milieski który w latach 1857-1865 wybudował neogotycki pałac. W 1934r jego syn Witold Milieski wobec olbrzymich długów spowodowanych hulaszczym trybem życia swoich synów był zmuszony sprzedać majątek rodzinie Braunów. Pozostał on ich własnością do wybuchu II wojny światowej kiedy to został siedzibą władz niemieckich. Po wojnie majątek Braunów upaństwowiono i pałac był siedzibą Technikum Zielarskiego a później do 1993r pełnił funkcje szpitalne. W 1995r sprzedaż pałacu prywatnym osobom został zaskarżony do sądu przez spadkobierców rodziny Braunów. A jak działają w Polsce sądy wiemy więc sprawa w krakowskim sądzie toczy się do dziś:-) 4 lipca 1943r Niemcy dokonali pacyfikacji Piekar o czym przypomina obelisk znajdujący się w centrum wsi. Na przeciwległym brzegu Wisły, na wapiennym Wzgórzu Klasztornym znajduje się powstałe w 1044r Opactwo Benedyktynów w Tyńcu. Jeden z najstarszych działających klasztorów w Polsce. Jego fundatorem był najprawdopodobniej Kazimierz I Odnowiciel, syn i następca tronu króla Mieszka II. Sprowadzeni tu benedyktyni mieli wspierać odbudowę państwa i kościoła po kryzysie wywołanym pogańskim buntem i najazdem czeskim. Powstały zespół romańskich budowli klasztornych z trójnawową bazyliką został w XIIIw otoczony kamiennym murem. W 1259r klasztor został zniszczony podczas najazdu Tatarów. Odbudowany ulega znów zniszczeniu w 1306r po opowiedzeniu się mnichów po stronie księcia Władysława Łokietka w jego walce o tron. W XVw zbudowano nowy gotycki kościół pw. św. Piotra i Pawła a opactwo tynieckie było w tym czasie jednym z najbogatszych w Polsce. Świątynia przebudowana później w latach 1618–1622 została w 1656r spalona przez Szwedów. Opactwo zostało tez poważnie zniszczone w latach 1770-72 w czasie walk konfederatów barskich z wojskami rosyjskimi. W 1816r opactwo zostało zlikwidowane przez austriackich zaborców a w 1831r zabudowania klasztorne strawił pożar spowodowany uderzeniem pioruna. Mnisi powrócili do Tyńca dopiero w 1939r a po zakończeniu II wojny światowej rozpoczęła się odbudowa klasztornej zabudowy. Wzgórze Klasztorne jest jednym ze wzniesień leżących na prawym brzegu Wisły Wzgórz Tynieckich. Na terenie porastającego je Lasu Tynieckiego znajdują się dwie zbiorowe mogiły około pięciuset Żydów rozstrzelanych latem 1942r przez Niemców. W pobliżu jest też leśne sanktuarium w Tyńcu. Podobno w tym miejscu przeorowi tynieckiego opactwa, ojcu Piotrowi Roztworowskiemu ukazała się Matka Boża. Na pamiątkę tego zdarzenia 10 sierpnia 1950r ustawiono kamienną figurę MB Pośredniczki Łask i kamienny ołtarz. Na południe od wzgórz Tynieckich leży dawne miasto opactwa benedyktynów tynieckich. Skawina została założona w 1364r przez króla Kazimierza Wielkiego przez scalenie ze sobą kilku mniejszych istniejących tu osad. Już rok później został wybudowany gotycki kościół pw. Św. Apostołów Szymona i Judy. Przed świątynią która była dwukrotnie odbudowywana po pożarach w 1704 i 1826r stoją kamienne figury jej patronów. W ich pobliżu znajduje się też kamienna kolumna z figurą Chrystusa Frasobliwego. W rynku sporo zabytkowych domów i budynek ratusza z 1904r. Niedaleko poszpitalny renesansowy kościół Nawiedzenia NMP z XVIIw i odbudowany budynek synagogi z 1894r. Na terenie skawińskiego parku miejskiego założonego w 1927r znajduje się pałacyk Towarzystwa Gimnastycznego Sokół z 1906r. Skawina leży nad rzeką Skawinką która wpada do Wisły skąd już niedaleko do Tyńca. Tuż przy tynieckim opactwie znajduje się kilkunastometrowa skała wapienna bardzo popularna wśród wspinaczy o nazwie Skurwysyn:-) Swą wulgarną nazwę zawdzięcza podobno często tu trenującemu wybitnemu polskiemu himalaiście.  A że równie często z niej spadał z wulgarnym okrzykiem to i tak zostało:-)
A wszystko to na terenie Bielańsko-Tynieckiego Parku Krajobrazowego który był częścią Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych, a obecnie wchodzi w skład Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Małopolskiego.
        Pozdrawiam serdecznie :-)
            Łazior Swiętokrzyski