2024.04.13. Koskowa Góra

                    Witam :-)
     Po uporaniu się z Koroną Beskidu Niskiego postanowiliśmy rozpocząć nową koronną górską przygodę. Jest wiele pasm górskich w Polsce, wyższych i być może piękniejszych, ale nasz wybór padł na ten czas na Beskid Makowski. Koronnych szczytów w nim jest akurat niewiele więc może w miarę szybko damy sobie radę z tą jego koroną :-)  Pasmo Beskidu Makowskiego wzięło swą nazwę od jednego z czterech głównych miast tego regionu, Makowa Podhalańskiego. Najstarsze wzmianki o istniejącej tu osadzie z parafią i kościołem pochodzą z połowy XIVw. W 1378r dzierżawcą osady był żupnik wielicki, przodek rodu Jordanów, Hanko z Zakliczyna. Aż do rozbiorów Maków jako wieś królewska należał do dawnego starostwa lanckorońskiego. Po śmierci ostatniego starosty lanckorońskiego Jana Józefa Wielopolskiego i wskutek I rozbioru polski Maków stał się własnością skarbu austriackiego. W 1843r jego właścicielem został hrabia Filip Saint-Genois d’Anneaucourt, dzięki któremu Maków uzyskał prawa miejskie. 35 lat później dobra makowskie odkupili od hrabiego żywieccy Habsburgowie. Podczas I wojny światowej wielu mieszkańców Makowa i okolic zaciągnęło się do legionów Józefa Piłsudskiego. Być może spowodowane to było pobytem w mieście samego Piłsudskiego, który przebywał tu dwukrotnie, w 1914 i 1916r. Po odzyskaniu niepodległości w 1918r w Polsce znalazły się dwie miejscowości o tej nazwie. Stąd w 1930r do Makowa dodano słowo Podhalański i tak to funkcjonuje do dzisiaj. W okresie międzywojennym Maków stał się dużym ośrodkiem wypoczynkowym dla mniej zamożnych turystów. Wybudowano w tym czasie wiele domków letniskowych, a w 1933r postawiono ośrodek wczasowy dla kolejarzy zamieniony później w sanatorium przeciwgruźlicze. Rozwój miasta został zahamowany kryzysem gospodarczym z początku lat 30tych XXw i wybuchem II wojny światowej. Niemcy zajęli miasto już 3 września 1939r wcielając je do Generalnego Gubernatorstwa. Na przepływającej przez Maków rzece Skawie graniczyło ono też z III Rzeszą i tak stało się ono miastem granicznym. Hitlerowcy od początku swojej obecności dokonywali licznych aresztowań i egzekucji miejscowej ludności. Do największych z nich doszło 25 sierpnia 1942r, kiedy to rozstrzelano 72 osoby oraz z 4 na 5 kwietnia 1944r, kiedy Niemcy przeprowadzili pacyfikację Osiedla Zagórze mordując i paląc żywcem 42 jej mieszkańców. Spod hitlerowskiej okupacji miasto zostało wyzwolone 28 stycznia 1945r. Maków zawdzięcza swą nazwę prawdopodobnie od imienia chłopa Maka lub rośliny zwanej makiem :-)  Znajduje się ona nawet w herbie miasta. W mieście nie zachowało się wiele zabytków. Kilka starych domów w obrębie rynku z pochodzącym z 1898r budynkiem dawnego magistratu i Willa Paczosówka. Wybudowana w latach 1892-1896 dla Aleksandra Rittera z Paczkowskich mieści dzisiaj bibliotekę miejską. Kościół Przemienienia Pańskiego został wzniesiony w latach 1826-1828 z wykorzystaniem fragmentów poprzedniej świątyni powstałej w latach 1697-1701. W jego ołtarzu głównym znajduje się łaskami słynący obraz Pani Makowskiej, Matki Bożej Opiekunki Rodzin z XVIw. A na rynku jest fontanna z siedzącą postacią makowskiej hafciarki, przy której oprócz pamiątkowego zdjęcia można posmakować pysznych miejscowych lodów … oczywiście makowych :-)  Maków Podhalański leży u podnóża Pasma Koskowej Góry, jednego z pasm Beskidu Makowskiego. Jego najwyższym szczytem jest mierząca 867m npm Koskowa Góra, od której pochodzi nazwa tego pasma. Na jej wypłaszczonym wierzchołku znajdują się trzy charakterystyczne przekaźniki telekomunikacyjne. Koskowa Góra należy do Korony Beskidu Makowskiego więc uczyniliśmy pierwszy krok do tej korony :-)  Na przełęczy pod szczytem stoi kamienna kapliczka ufundowana przez tutejszego gospodarza Jana Koska w 1910r. W niej rzeźba upadającego Chrystusa z którą związana jest pewna legenda. Zamówioną do Kalwarii Zebrzydowskiej figurę właśnie w tym miejscu ciągnące je woły odmówiły dalszego posłuszeństwa. Uznano to za Boży znak i postawiono tu kaplicę, w której umieszczono rzeźbę. U północnego podnóża Koskowej Góry leży wieś Bieńkówka założona przez króla Kazimierza Wielkiego w 1366r. W niej kościół pw. św. Trójcy z 1793r. Położona na zachód od Bieńkówki wieś Jachówka również została założona w XIVw przez Kazimierza Wielkiego. W centrum wsi murowany kościół z 1938r pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa. I tak stąd dalej przez Makowską Górę doszliśmy do Makowa Podhalańskiego.
    Maków Podhalański 360m npm – Stańkowa 666m npm – Ostrysz 708m npm – Przysłopski Wierch 793m npm – KOSKOWA GÓRA 867m npm – Krużlówka 487m npm – Bieńkówka 475m npm – Jachówka 390m npm – Makowska Góra 592m npm – Maków Podhalański 360m npm
Podczas naszej pierwszej przygody z Koroną Beskidu Makowskiego pokonaliśmy dystans 27,5km z 842m przewyższenia. Razem z Elą, Tamarą, Andrzejem i Tomkiem wędrowaliśmy Pasmem Koskowej Góry, jednym z pasm górskich Beskidu Makowskiego. Na koniec podjechaliśmy jeszcze kilkanaście kilometrów do Stryszowa, gdzie znaleźliśmy naszą kwaterę Na Stawach. Na szczęście w znajdujących się tu stawach żab nie było więc dało się spać :-)
          Pozdrawiam serdecznie :-)
             Łazior Świętokrzyski