2022.09.17. Cedzyna i nie tylko.

                     Witam :-)
    W 1973r poprzez spiętrzenie wód Lubrzanki w podkieleckiej Cedzynie otwarto sztuczny zbiornik wodny. Powstał on w miejscu wcześniejszego utworzonego dla potrzeb jednego z trzech pierwszych zakładów wielkopiecowych w Polsce. Zakład ten należący do rodziny Szembeków działał w latach 1640-1778. Na nowej zaporze zainstalowano dwie turbiny o łącznej mocy około 74KW tworząc Małą Elektrownię Wodną Cedzyna. Jego położenie blisko Kielc sprawiło że z czasem zalew stał się jednym z najpopularniejszych zbiorników wodnych województwa świętokrzyskiego. Otoczony lasami przez które przebiegają ścieżki rowerowe i spacerowe, z kilkoma plażami i działającymi punktami gastronomicznymi jest świetnym miejscem letniego wypoczynku. Cedzyna jest też ulubionym miejscem żeglarzy i wędkarzy. Koło zalewu przebiega niebieski szlak pieszy im. Edwarda Wołoszyna poprowadzony z Cedzyny do Wąchocka a także Świętokrzyski Szlak Papieski św, Jana Pawła II. Parę kilometrów na wschód od Cedzyny leży należąca w średniowieczu do biskupów krakowskich wieś Leszczyny. We wsi w 1610r wybudowano późnorenesansowy murowany kościół pw. św. Jacka Odrowąża. Jego fundatorami byli krakowscy biskupi, Piotr Tylicki i Marcin Szyszkowski. Jak głosi legenda jeden z pierwszych dominikanów w Polsce, św. Jacek żyjący w latach 1183-1257 podczas podróży do Krakowa właśnie w miejscu gdzie stoi dziś świątynia zatrzymał się na nocleg. Mieszkańcy wsi jego wstawiennictwu przypisują ocalenie Leszczyn podczas starcia Rosjan z Austriakami w czasie I wojny światowej. Po wojnie na pamiątkę tego wydarzenia, na wprost wejścia do kościoła parafianie usypali nieduży kopiec. Miała na nim stanąć figura ich patrona ale wobec trudności z zakupem takiej umieścili figurę MB Niepokalanie Poczętej która stoi do dziś. Podczas pożaru świątyni w 1896r zawaliła się jego wieża. Kościół odbudowano już rok później. W kościelnej kruchcie znajduje się marmurowa tablica z epitafium Wincentego i Józefy Żeromskich, rodziców Stefana Żeromskiego. W pobliżu leszczyńskiego kościoła stoi pomnik w hołdzie partyzantom z AK Oddziału Wybranieccy którzy zginęli w potyczce z Niemcami 19 lipca 1943r. Na parafialnym cmentarzu znajduje się grób babci Marii Skłodowskiej-Curie która zmarła tu w 1882r, Salomei Skłodowskiej. Na jej cześć noblistka otrzymała drugie imię, właśnie Salomea. Jest też tablica poświęcona rodzicom Stefana Żeromskiego których grób nie zachował się. Kolejną miejscowością należącą dawniej do biskupstwa krakowskiego jest leżąca w połowie drogi z Kielc do Cedzyny wieś Wola Kopcowa. Stoi w niej postawiona w 1774r kamienna figura Jana Nepomucena i drewniana kaplica pw. św. Józefa Robotnika. Kaplica powstała w latach 60tych XIXw z inicjatywy księdza Józefa Ćwiklińskiego z kieleckiej katedry. W tym czasie w pobliżu Kielc powstało kilka takich budowli. Do Woli Kopcowej przylegają tereny największego ogrodu działkowego w Polsce, ogrodu im. Stefana Żeromskiego. Znajduje się tu zbiorowa mogiła osób zmarłych w czasie epidemii cholery. Ogród leży na wzniesieniach Wzgórz Szydłówkowskich z najwyższą, mierzącą 346m npm Świnią Górą. Dzisiaj na częściowo zalesionym wzgórzu przed laty eksploatowano rudę żelaza i kwarcyty. Przebiega tędy żółty szlak spacerowy wokół Kielc. Na Wzgórzach Szydłówkoswkich jest wybudowanych kilka kieleckich osiedli, w tym i moje Na Soku. Nie pozostało mi więc nic innego jak udać się do domu:-)
       Pozdrawiam serdecznie :-)
         Łazior Świętokrzyski