2023.07.09. Alwernia

                   Witam :-)
   Alwernia to niewielkie miasteczko położone na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, nad rzeką Regulką. Słynie ono z ośrodka kultu obrazu Pana Jezusa Ecce Homo znajdującego się w ołtarzu kaplicy kościoła pw. Stygmatów św. Franciszka z Asyżu przy klasztorze bernardynów. Pochodzący prawdopodobnie z 1453r słynący łaskami obraz pierwotnie znajdował się w Konstantynopolu w kaplicy cesarskiej. Przez następne stulecia przebył długa drogę by w 1686r być ofiarowanym klasztorowi z Alwerni. I choć pierwsze historyczne wzmianki o istniejącej tu osadzie pochodzą z 1229r to Alwernia powstała znacznie później. Jej założycielem był Krzysztof Koryciński herbu Topór, kasztelan wojnicki i starosta gniewkowski, właściciel pobliskich wsi. Pielgrzymując do Włoch zwiedził on też Asyż i pustelnię Alverno nad rzeką Arno w Toskanii. Wróciwszy do polski w 1616r podarował bernardynom zalesione wzgórze Podskale i postanowił ufundować wzorowany na włoskiej pustelni klasztor i kościół. Wybudował drewniany klasztor i kościół pw. Stygmatów św. Franciszka które zaczęto nazywać pospolicie Alwernią. W roku 1625 dzięki synowi założyciela Alwerni, Janowi Stanisławowi Korycińskiemu rozpoczęto budowę murowanych budynków klasztornych. Wzniesiono też barokowy murowany kościół, do którego w latach 1703-1708 dobudowano niedużą kaplicę, w której umieszczono słynący łaskami obraz Ecce Homo. W 1897r do świątyni dobudowano też 55metrową wieżę. Klasztor w swych murach gościł też królów polskich, podczas swych podróży odwiedzali go Jan III Sobieski i Stanisław August. Przy klasztorze z czasem powstało też osiedle, które w 1796r uzyskało prawa miejskie. W XIXw Alwernię licznie zaczęli odwiedzać pielgrzymi. W 1941r Niemcy po wypędzeniu zakonników w zabudowaniach klasztornych urządzili więzienie. Alwernia słynie też z najstarszego w Polsce muzeum pożarnictwa, powstałego w 1953r Małopolskiego Muzeum Pożarnictwa.  Na rynku kilka zabytkowych chałup z XIXw i stojąca pośród okazałych dębów murowana kapliczka z 1853r. Kaplica św. Floriana została ufundowana przez Żyda Grünbauma, właściciela kopalni glinki w Mirowie. Obok kaplicy ufundowany przez mieszkańców pomnik Nieznanemu żołnierzowi poległemu w obronie Ojczyzny i stara studnia miejska. Po wygaśnięciu rodu Korycińskich ich majątek przeszedł w posiadanie rodu Schwarzenbergów-Czernych. Od nich dobra te nabyli w XVIIIw Szembekowie którzy byli ich właścicielami do XXw. Gniazdem rodowym Korycińskich była pochodząca z XIVw pobliska wieś Poręba Żegoty. W miejscu wcześniejszego, drewnianego kościoła w latach 1754-1762 wzniesiono nową murowaną świątynię. Kościół pw. św. Marcina i św. Małgorzaty ufundował Franciszek Czerny-Szwarzenberg wraz z biskupem krakowskim Szembekiem. W XVIIw powstał tu pierwszy drewniany dwór, który pod koniec XVIIIw zastąpił murowany rokokowo-klasycystyczny pałac. Po spalonym w 1945r i rozebranym później obiekcie zostały dzisiaj tylko ruiny. Przy dawnych pałacowych stawach kamienna figura św. Jana Nepomucena z 1782r. W rozległym parku dworskim znajduje się murowana kaplica-mauzoleum Szembeków z lat 1920–1922. W pobliżu wsi dwie grupy wychodni piaskowcowych: Gaudynowskie Skały i leżące w Dolinie Potoku Rudno Skałki na Wrzosach. I tak znowu dzięki moim dzieciom, które odwoziłem na krakowskie lotnisko zafundowałem sobie małą wycieczkę. W tą jakże upalną niedzielę wędrowałem cały czas po obszarze założonego w 1981r Rudniańskiego Parku Krajobrazowego W Alwerni wychowywali się dwaj słynni bracia związani z branżą filmową, Mikołaj i Andrzej Grabowscy. No niestety, nie dane mi było dzisiaj spotkać sympatycznego Ferdynanda Kiepskiego :-)
       Pozdrawiam serdecznie :-)
         Łazior Świętokrzyski