2020.05.05. Do żródeł Pilicy.

                   Witam :-)
      Pilica której długość wynosi 319km jest najdłuższym lewym dopływem Wisły. Wpada do niej niedaleko wsi Ostrówek koło Warki a żródła jej znajdują się w mieście ... Pilica :-)  Niedaleko żródeł rzeki po spiętrzeniu jej wód powstały dwa zalewy chętnie odwiedzane przez mieszkańców i turystów korzystających latem z kąpieli słonecznych i wodnych. Same żródła Pilicy ciężko odnależć w gąszczu zarośli ale nawet mi się to udało :-) Miasto swą nazwę zawdzięcza rzece a jego historia sięga 1227r kiedy to nazwa osady brzmiała Pilcza. Pierwotnie Pilcza znajdowała się na wzgórzu około kilometr na wschód od dzisiejszej lokalizacji. W 1578r powstał tu , na wzgórzu św. Piotra modrzewiowy kościółek pw. św. Piotra i Pawła spalony przez Niemców w czasie II wojny światowej. Do dzisiaj zachowała się jeszcze drewniana dzwonnica i murowana zakrystia. W obecne miejsce osada przeniosła się w drugiej połowie XIVw. Fundatorami miasta był ród Toporczyków którzy póżniej przyjęli nazwisko Pileccy. Stąd pochodziła trzecia żona króla Władysława II Jagiełły , Elżbieta Granowska. Pilica była dużym ośrodkiem rzemieślniczym a w wiekach XVII i XVIII silnym ośrodkiem kontreformacji. Od roku 1581 w mieście zaczęli osiedlać sie Żydzi którzy z czasem stanowili większość mieszkańców miasta. Modrzewiową synagogę w czasie II wojny światowej spalili, tak jak i zdewastowali dwa istniejące kirkuty Niemcy. Nowszy i większy cmentarz żydowski z zachowanymi jeszcze macewami znajduje się niedaleko żródeł Pilicy. Po II rozbiorze Polski nastąpił napływ ewangelików skutkujący też powstaniem cmentarza ewangelickiego. Dzisiaj jego teren pozostał zdewastowany i zarośnięty pozbawiony prawie nagrobków. Po powstaniu styczniowym za udział w walce o niepodległość w 1870r Pilica utraciła prawa miejskie odzyskawszy je dopiero w 1994r. W XIXw miasto podupadło po trzech kolejnych wielkich pożarach. Miasto ucierpiało też podczas obu wojen światowych. W 1941r w Pilicy Niemcy utworzyli getto a zgromadzonych w nim Żydów rok póżniej przeniesiono do getta w Wolbromiu skąd trafili do obozów koncentracyjnych. W centrum miasta znajduje się wyremontowany rynek ze zrekonstruowanym budynkiem ratusza z XVIIw i pomnikiem poległych podczas II wojny światowej. Niedaleko rynku stoi kościółek szpitalny św. Jerzego ufundowany w 1630r przez księcia Jerzego Zbaraskiego. Nieopodal są też ruiny wzniesionego w XVIIw i opuszczonego w 1874r kościoła św. Stanisława i Walentego. Blisko rynku znajduje się też pilicka kolegiata pochodząca z przełomu XIV i XVw pw. św. Jana Chrzciciela i Jana ewangelisty. W Pilicy znajduje się też powstały w 1745r kościół i klasztor franciszkanów reformatów. Został ufundowany przez Marię z Wesslów Sobieską , synową króla Jana III Sobieskiego. Najcenniejszym zabytkiem Pilicy jest otoczony prawie10 hektarowym parkiem pałac Padniewskich którzy przenieśli tu swą siedzibę z zamku w pobliskim Smoleniu. Wzniesiony w 1610r został przez kolejnego właściciela , Stanisława Warszyckiego w roku 1650 otoczony fortyfikacjami bastionowymi. Następni właściciele Pilicy , przemysłowcy Chrystian August Moes i póżniej Leon Epstein w drugiej połowie XIXw zmodernizowali pałac i fortyfikacje. Ostatnim właścicielem majątku przed II wojną światową był Kazimierz Arkuszewski. W czasie wojny w pałacu stacjonowała niemiecka żandarmeria a pod jego murami rozstrzelano kilkudziesięciu Polaków i Żydów. W 1945r w pałacu urządzono dom dziecka a póżniej zakład poprawczy dla młodzieży. W 1989 roku pałac kupiła amerykańska miliarderka o polskich korzeniach Barbara Piasecka-Johnson która rozpoczęła remont obiektu. W tym czasie też pierwszy raz stanąłem u jego zamkniętych bram kiedy pokonywałem najważniejszy jurajski szlak pieszy, Szlak Orlich Gniazd :-)  Zmarła w 2013r Piasecka-Johnson planowała przeznaczyć obiekt na swoją rezydencję ale przeszkodzili jej w tym potomkowie Arkuszewskiego składający roszczenia do pałacu. W pobliżu murów posiadłości znajduje się ziemny kurhan powstańczy z 1863r. W otaczającym pałac parku stoją też budynki dawnych oficyn, wozowni i stajni. W okolicach Pilicy można znależć ślady okopów z czasów I wojny światowej. W położonych niedaleko Biskupicach znajduje się jeden z największych cmentarzy wojennych z okresu I wojny światowej utworzony tu w 1918r. Spoczywa na nim prawie 4tys żołnierzy austriackich, rosyjskich, niemieckich i polskich poległych podczas zaciętych walk w listopadzie i grudniu 1914r w  okolicy Pilicy. Niedaleko Pilicy przy drodze do Złożeńca znajduje się mogiła około 40stu Romów zabitych w lipcu 1942r przez Niemców. 
          Pozdrawiam serdecznie :-)
              Łazior Świętokrzyski