2017.07.15/16 Świętokrzyskim szlakiem

                    Witam :-)
    W 1550r Andrzej Tarło otrzymał od króla Zygmunta Augusta przywilej założenia miasta. Miasto Tarłów powstało na gruntach wsi Czekarzewice , miejscu urodzenie fundatora. W 1614r Mikołaj Oleśnicki (ten sam który pochowany został na Św. Krzyżu) stawia w Tarłowie pierwszy , drewniany kościół zastąpiony następnie w 1647r stojącym do dzisiaj murowanym kościołem pw. Świętej Trójcy. Okres rozkwitu miasta przerwał potop szwedzki podczas którego miasto uległo zniszczeniu. Miasto znane było z garncarstwa , które znów przyczyniło się do rozkwitu Tarłowa. W 1851r miasto niszczy wielki pożar z którego ocalały tylko cztery domy i kościół. Po powstaniu styczniowym , w 1869r Tarłów utracił prawa miejskie. W 1873r epidemia cholery dziesiątkuje mieszkańców doprowadzając do upadku rzemiosła garncarskiego. Pod koniec XIXw  ponad połowę liczącego prawie 2200 mieszkańców miasta stanowili Żydzi. W czasie I wojny światowej o miasto trwały zacięte walki. W 1915r zwycięski bój o Redutę Tarłowską stoczyła I Brygada Legionów Polskich. W 1929r została założona parafia polskokatolicka i w następnych latach wybudowano kościół Świętego Ducha. W  1944r w rejonie Tarłowa toczyły się walki o przyczółek baranowsko-sandomierski a kościół służył w tym czasie armii niemieckiej za szpital polowy. Sam budynek kościoła podczas ostrzału artyleryjskiego stracił dach. Przy kościele obelisk i krzyż upamiętniający 150ciu żołnierzy węgierskich którzy zginęli podczas tych walk. W czasie II wojny światowej w mieście i okolicy miały miejsce masowe egzekucje. Niemcy urządzili w Tarłowie getto zlikwidowane w 1942r  W  1943r powstała kompania AK  a wyzwolenie przyszło w 1945r dzięki armii radzieckiej (historii się nie zmienia!).  Po wojnie wieś Tarłów jest siedzibą gminy. Najcenniejszym zabytkiem Tarłowa jest kościół Świętej Trójcy z wnętrzem zdobionym kompozycjami stiukowymi ze słynnym ,,La danse macabre,, w  bocznej kaplicy Pana Jezusa. Na cmentarzu zachowało się sporo starych nagrobków z XIXw i pomnik poległych legionistów z 1915r  Na jednym z grobów ciekawa inskrypcja ,, Żyłam, bo chciałeś. Umieram, bo kazałeś. Zbaw, bo możesz,,  Piękne , choć szkoda że osoba ta zmarła w tak młodym wieku. Z drugiej strony cmentarza kościół Świętego Ducha i pomnik upamiętniający żołnierzy węgierskich. Przy ul. Czekarzewskiej postawiona na dawnym kurhanie  kapliczka z figurą św. Jana Nepomucena i kamienny krzyż. Za remizą strażacką zarośnięte ruiny synagogi z 1786r  która została zniszczona podczas I wojny światowej. Trochę dalej ogrodzony teren dawnego kirkutu z pomnikiem. To tyle na temat Tarłowa gdzie w ryneczku przy przystanku autobusowym ma początek niebieski szlak pieszy prowadzący na Święty Krzyż. Idziemy obok remizy i kirkutu w stronę wioski Potoczek i dalej do Wólki Pętkowskiej.  Spotykamy tu początek czarnego szlaku do pobliskich Pętkowic który był kiedyś ... szlakiem niebieskim bo tu właśnie był jego początek :-)  W następnej wiosce , Skarbce Górnej przechodzimy obok zarośniętego starego wapiennika z XIXw  A dalej to już słynny Bałtów i jego Szwajcaria Bałtowska z wieloma atrakcjami :-)  Z Bałtowa do Krzemionek Opatowskich szlak jest poprowadzony całkiem nową trasą. Przy muzeum spotykamy żółty szlak pieszy do Ostrowca Świętokrzyskiego z którym razem podążamy do wsi Sudół gdzie przy drodze pomnik powstańców styczniowych. Opuszczamy żółty szlak i kierujemy się do nieistniejącej leśnej osady Kaplica. Pozostała po niej najstarsza w Polsce wolno stojąca kaplica , pełniąca też funkcję słupa granicznego , gotycka murowana z 1430r. Udajemy się w stronę wsi Kolonia Inwalidzka. Na skraju lasu pomnik AL upamiętniający bitwę stoczoną przez partyzantów z Niemcami 9 września 1944r  Kolonia Inwalidzka powstała w latach 20tych ubiegłego wieku. Siedemnastu byłych żołnierzy , inwalidów uczestników walk o niepodległość podczas I wojny światowej oraz wojny polsko - bolszewickiej dostało ziemię jako rekompensatę za poniesione rany. Stosowny pomnik kombatanta-legionisty został odsłonięty w 2007r  Stąd już blisko do stacji PKP Kunów gdzie skończyłem moją sobotnią przygodę z tym szlakiem.
    Tarłów - Potoczek - Wólka Pętkowska - Bidzińszczyzna - Bałtów - Krzemionki - Sudół - Dębowa Wola - Jeleniec - Kaplica - Kolonia Inwalidzka - Kunów PKP
Oficjalnie powinienem przejść 53km Mój GPS pokazał odległość 50,7km i 288m przewyższenia
   Kunów , miasto nad Kamienną istniejące już od czasów wczesnosłowiańskich. W XIIIw  był własnością biskupów krakowskich a w 1365r otrzymał po raz pierwszy prawa miejskie. Od średniowiecza Kunów słynął jako prężny ośrodek kamieniarski czego efekty możemy do dzisiaj podziwiać na miejscowym cmentarzu pełnym zabytkowych  kamiennych nagrobków. Obok cmentarza położony na wzniesieniu kościół parafialny pw. Świętego Władysława z XVIIw  U podnóża skarpy  pomnik Tadeusza Kościuszki z 1917r  , przy Kamiennej figura św. Jana Nepomucena z 1755r a w rynku figura Matki Boskiej z 1862r  Na odrestaurowanym placu znajduje się też powstańczy pomnik z 1861r i pomnik poległych w walce z hitlerowskim okupantem. Miasto w swojej historii było kilkakrotnie niszczone przez różnych najeżdżców a w XIXw nastąpił szybki upadek na rzecz rozwoju przemysłowego Ostrowca Świętokrzyskiego i Kunów utracił prawa miejskie. Niebieski szlak podąża w stronę wsi Nietulisko Duże. Tu początek ma czarny szlak pieszy do ruin dawnej walcowni. Dalej do Dołów Biskupich gdzie spotykamy ruiny dawnego zespołu przemysłowego fabryki tektury ,,Witulin,, oraz zabytkowy jaz na Świślinie. Idziemy dalej do tamy budowanego przez  25 lat na rzece Świślinie  zbiornika ,,Wióry,, i zaraz dochodzimy do wsi Kałków słynącej z sanktuarium maryjnego. Stąd do Pawłowa , obok XIX wiecznego kościoła Jana Chrzciciela i do Pokrzywnicy obok zabytkowego spichlerza też z XIXw  W Grzegorzowicach przechodzimy obok położonego na wzgórzu póżnoromańskiego kościoła Jana Chrzciciela z XVw i pozostałości zabudowań dworskich. Tu spotykamy znaki czarne szlaku pieszego ze Słupi Nowej na Szczytniak (przedłużony ostatnio do Piórkowa) Idziemy przez Starą Słupię do Słupi Nowej skąd pozdrawiając św. Emeryka wspinamy się na jedną z najwyższych naszych rodzimych gór. W sezonie wiecznie zatłoczony za sprawą benedyktyńskiego klasztoru zwany Łyścem , Łysą Górą lub za sprawą relikwii Drzewa Krzyża Świętego po prostu popularnie Świętym Krzyżem :-)  Tu spotykamy GSŚ i tu też szlak niebieski ma swój koniec.
  Kunów PKP - Kunów -  Nietulisko Małe - Doły Biskupie - Wióry - Kałków - Pawłów - Warszówek - Pokrzywnica - Włochy - Grzegorzowice - Stara Słupia - Nowa Słupia - Święty Krzyż
  Tym razem wyszło z mojego GPSu 40,5km i 724m przewyższenia (a powinno być 42km:-)   Ostatni raz kiedy wędrowałem tym szlakiem nie było jeszcze Szwajcarii Bałtowskiej i zbiornika na Świślinie, tak ten czas leci :-)  Niebieski szlak pieszy im. Stanisława Jeżewskiego poprowadzony przez Pogórze Iłżeckie , Wyżynę Waśniowską i Łysogóry. Szlak ciągle się ,,rozwijający,, biegnący kiedyś z Pętkowic do Grzegorzowic , następnie przedłużony do Św. Krzyża i ostatnio jeszcze do Tarłowa :-)  Oficjalnie szlak ma długość 95km więc musiałem nieżle gonić skoro wyszło mi ,,tylko,, 91,2km  W końcowym biegu szlak ma charakter szlaku górskiego , w sumie uzbierało mi się 1012m przewyższenia ! Dwudniowe zmagania z upałem , niejako jak ten pątnik na Święty Krzyż :-) A Św.Krzyż zwiedzać tylko po za sezonem ;-)
    Pozdrawiam serdecznie !
     Łazior Świętokrzyski