2023.09.09. Opatowiec z obu stron Wisły.

                    Witam :-)
     Na Ponidziu, na lewym brzegu Wisły, naprzeciw ujścia Dunajca leży na chwilę obecną najmniejsze miasto Polski. Historia Opatowca sięga 1085r, kiedy to Judyta, żona Władysława I Hermana nadała wieś opactwu benedyktynów z Tyńca. Osada leżąca na szlaku ze Śląska na Ruś Kijowską i posiadająca przeprawę przez Wisłę szybko się rozwijała. W 1271r książę Bolesław Wstydliwy nadał miejscowości prawa miejskie a opat tyniecki Tomasz w 1283r założył tu klasztor dominikanów skasowany w 1819r. W połowie XVIw powstał wspólny cech rzemieślniczy skupiający 55 warsztatów mistrzowskich różnych profesji. Miasto zniszczone w XVIIw podczas potopu szwedzkiego po I rozbiorze Polski w 1772r znalazło się w rękach rodziny Walewskich. W 1869r Opatowiec utracił prawa miejskie. Miejscowość znacznie ucierpiała podczas obu wojen światowych. 8 września 1939r żołnierze Wehrmachtu rozstrzelali tutaj 45 polskich jeńców wojennych a miejscowość została spalona. Ponownie spalono Opatowiec podczas pacyfikacji wsi po walce oddziałów AK z własowcami 28 lipca 1944r. 1 stycznia 2019r Opatowiec odzyskał prawa miejskie stając się najmniejszym miastem Polski. Powstała około 1470r opatowska gotycka podominikańska murowana świątynia pierwotnie pw. św. Jacka została później dwukrotnie przebudowana. Po przebudowie w I poł. XVIIw po przebudowie uzyskała barokowy wystrój. Odbudowana po uszkodzeniach z I wojny światowej nosi wezwanie św. Jakuba Apostoła Starszego. Na kościelnym dziedzińcu kamienna figura Jana Nepomucena z XVIIIw. W Opatowcu znajduje się też zabytkowy cmentarz wojenny na którym pochowano 501 żołnierzy austro-węgierskich i 336 żołnierzy armii rosyjskiej poległych w latach 1914-1915 oraz dwóch żołnierzy wojska polskiego z września 1939r. Nad brzegiem wiślanej skarpy stoi pomnik Józefa Piłsudskiego upamiętniający przeprawę przez Wisłę 1 Pułk Piechoty Legionów nadzorowaną przez marszałka we wrześniu 1914r. Na południe od Opatowca leży pochodząca z XVw wieś Rogów. Należąca początkowo do podskarbich królewskich, rodu Hińczów którzy też byli fundatorami pierwszego kościoła, w latach następnych była własnością rodu Odrowążów i Szafrańców. Ci ostatni oddali wieś w zastaw Włochowi, Prosperowi Provanie. Ten będący wyznawcą kalwinizmu przekształcił miejscowy kościół w zbór ariański który znieśli następni właściciele Rogowa, Firlejowie. W 1751r ówczesny właściciel Rogowa, podkanclerzy koronny, biskup przemyski Michał z Granowa Wodzicki ufundował nowy kościół. Ta drewniana świątynia uległa zniszczeniu w pożarze w 1932r. Dwa lata później wzniesiono nową, murowaną świątynię, neogotycki kościół pw. Nawiedzenia NMP. Obok świątyni murowana dzwonnica z XVIIIw. Niedaleko kościoła pozostałości zabudowań dworskich i parku z XVIIw. Okazały modrzewiowy pałac spłonął w 1944r, pozostała po nim tylko murowana baszta z XIXw. W 1763r Wodzicki ufundował w Rogowie też drugą świątynię, modrzewiowy kościółek szpitalny pw. Matki Bożej Pocieszenia. Został on w 1996r rozebrany i przewieziony do skansenu w Tokarni gdzie został następnie zrekonstruowany. Wędrowaliśmy tego dnia razem z Markiem, a ponieważ było nam jeszcze mało to i zawitaliśmy na drugi brzeg Wisły, co by zobaczyć Opatowiec i z tej strony :-) Jeszcze kilka lat temu działał prom rzeczny między Opatowcem a Ujściem Jezuickim. Przeprawa działająca przez kilkadziesiąt lat została zlikwidowana w 2021r po wybudowaniu mostu na Wiśle w Nowym Korczynie. W okolicach Ujścia Jezuickiego w maju 1915r toczyły się ciężkie walki pomiędzy oddziałami austro-węgierskimi, złożonymi po części z Chorwatów a oddziałami rosyjskimi. Poległych żołnierzy pochowano na cmentarzu wojenny nr 251 zaprojektowanym przez Johanna Watzala i Emila Ladewiga. Spoczywa tu 275 żołnierzy austro-węgierskich, w tym 133 narodowości chorwackiej i 77 Rosjan. Przy drodze ze wsi do Wisły znajduje się Pomnik Ofiar Pacyfikacji w Ujściu Jezuickim. Miała ona miejsce 28 i 29 lipca 1944r, kiedy oddziały ukraińskie na służbie niemieckiej spacyfikowały wieś i zamordowały jej 36 mieszkańców. Wracając do Kielc zatrzymaliśmy się jeszcze we wsi Borusowa leżącej niedaleko mostu przez Wisłę do Nowego Korczyna. W otoczeniu dawnego parku zachował się tu murowany neorenesansowy pałac wybudowany w 1849r przez Adama Potockiego.
          Pozdrawiam serdecznie :-)
            Łazior Świętokrzysk.i