Z Czeladzi przez Świerklaniec do Siewierza 05 sierpień 2025

Czeladź, mimo, że jest miastem znajdującym się na terenie województwa śląskiego, to historycznie należy do Małopolski. Przez wieki wchodziła w skład historycznego księstwa siewierskiego należącego do biskupów krakowskich. Jej początki sięgają XIII wieku, kiedy to w 1238 roku otrzymała prawa miejskie. W czasie rozbiorów Czeladź znajdowała się na samej granicy rosyjsko – pruskiej, będąc lokalnym nadgranicznym centrum handlowym. Rozwój Czeladzi nastąpił w drugiej połowie XIX wieku i był związany z wydobyciem węgla kamiennego. Powstały wtedy dwie kopalnie Czeladź i Saturn (w latach 1950-1990 Czerwona Gwardia).  Czeladź jest jednym z czterech głównych miast Zagłębia Dąbrowskiego (Sosnowiec, Dąbrowa Górnicza, Będzin, Czeladź) i ostatnim, które odwiedziłem w czasie dotychczasowych wycieczek rowerowych. Miasto położone jest nad Brynicą, która to rzeka wyznacza historyczną granicę pomiędzy Małopolską a Śląskiem. Po przekroczeniu rzeki na północ od Czeladzi, znalazłem się na Górnym Śląsku, gdzie odwiedziłem trzy śląskie osady: Dąbrówkę Wielką, Brzeziny Śląskie i Kamień, obecnie administracyjnie należące do Piekar Śląskich.
W miejscowości Bobrowniki znalazłem się ponownie po wschodniej stronie Brynicy. Na tym terenie spotkałem wiele schronów bojowych, które były częścią systemu fortyfikacji stałych, który powstał w latach 1933-1939 i nazwany był Obszarem Warownym „Śląsk”.  Ciągnął się on na długości około 60 kilometrów od Tąpkowic na północy po Mikołów na południu i nazywany był Śląską „Linią Maginota”
W skład tego systemu umocnień wchodził również zbiornik wodny „Kozłowa Góra” lub Zbiornik Świerklaniec. Powstał on na Brynicy, po wschodniej stronie rzeki i parku pałacowego.
Świerklaniec od XVII wieku należał do Henckel von Donnersmarck, jednego z najbogatszych rodów śląskiej arystokracji. Przybyli oni na Śląsk z ówczesnego węgierskiego Spisza z miejscowości Spiski Czwartek; po niemiecku Donnersmark, stąd drugi człon nazwiska. Jeden z przedstawicieli rodu Guido Henckel von Donnersmarck poślubił znaną paryska kurtyzanę, Blankę de Païva i po przeprowadzce na Śląsk wybudował w latach 1869 – 1876 pałac w stylu neobaroku francuskiego, który później zaczęto nazywać „Małym Wersalem”. Specjalnie dla cesarza Wilhelma II, który bywał częstym gościem u Donnersmacków, w pobliżu głównej rezydencji wzniesiono mniejszy obiekt, zwany Pałacem Kawalera. Główny pałac został zniszczony w 1945 roku i ostatecznie rozebrany w 1962 r. Natomiast zachował się wraz z Pałacem Kawalera przepiękny park pałacowo-krajobrazowy w stylu londyńskiego Hyde Parku. Pałac wraz z parkiem udostępniony jest do zwiedzania.
Po przekroczeniu Brynicy po raz kolejny znalazłem się na ziemiach dawnego księstwa siewierskiego. W jego stolicy, Siewierzu znajdują się dobrze zachowane ruiny zamku biskupów krakowskich, prawdopodobnie pochodzącego XIV wieku. Siewierz do biskupów krakowskich należał do końca XVIII wieku. Po rozbiorach znalazł się w województwie kieleckim wraz z całym powiatem będzińskim. A obecnie jest ważnym miastem na szlakach komunikacyjnych z Częstochowy do Katowic i z Kielc do Pyrzowic (lotnisko) i Bytomia.

andkoz