Pomiędzy Radomką a Pilicą 09 wrzesień 2025

   Rzeka Radomka przepływająca przez Równinę Radomską, w okolicach Jedlińska płynie w wielu miejscach kilkoma korytami, tworząc liczne zakola i wyspy. Jedynie odcinek rzeki pomiędzy mostem w Sulkowskiej Woli a mostem przy młynie w Gulinie jest uregulowany i płynie rodzajem kanału przez zmeliorowane łąki.
W ten rejon rzeki dostałem się jadąc na rowerze z Jedlińska przez Wsolę i Piastów. Jedlińsk to dawne miasto, który prawa miejskie utracił w 1869 roku, stając się niewielką osadą. We Wsoli, dziedzicznej wsi należącej niegdyś do Kochanowskich i Sołtyków, mieści się muzeum Witolda Gombrowicza, zlokalizowane w zabytkowym pałacu, którego właścicielką w okresie międzywojennym była Aleksandra Gombrowicz, bratowa Witolda. W latach 1924-1939, Witold Gombrowicz był tutaj częstym gościem. Spędzał letnie miesiące, goszcząc u brata Jerzego i jego żony Aleksandry Gombrowicz. Prawdopodobnie tutaj napisał Ferdydurke.
W nieodległym Piastowie znajduje się zaniedbany dwór należący na przełomie XIX i XX wieku do znanego radomskiego lekarza i społecznika Aleksego Grobickiego. Pomiędzy Jedlińskiem a Piastowem jest położonych szereg stawów i gospodarstw rybnych.
Z Gulina, po przejechaniu przez nadrzeczne łąki ścieżką wzdłuż Radomki, skręciłem w stronę wsi Jankowice, w której urodził się biskup krakowski Karol Skórkowski, represjonowany przez władze carskie za poparcie powstania listopadowego. Na miejscowym cmentarzu przykościelnym w 2020 r. została odsłonięta na kamieniu tablica poświęcona Dionizemu Czachowskiemu, jednemu z wybitniejszych dowódców Powstania Styczniowego. W Jankowicach Dionizy Czachowski mieszkał - po powrocie z Ukrainy-  od 1860 roku do czasu, kiedy ruszył walczyć w powstaniu.
W Jankowicach opuściłem dolinę Radomki, kierując się w stronę Pilicy.
Po drodze odwiedziłem Kaszów, gdzie znajduje się drewniany kościół z XVII wieku oraz Starą Błotnicę, w której erygowano Sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia, Patronki Ziemi Radomskiej. W okresie I Rzeczpospolitej Ziemia Radomska stanowiła północną część województwa sandomierskiego, należącego do Małopolski. W odległości kilku kilometrów na północ od Błotnicy biegła jej granica z Mazowszem, a ściślej z Zapilczem - terytorium leżącym na południe od Pilicy. Nad Pilicą położone są Białobrzegi, miasto mazowieckie, które od okresu międzywojennego do 1975 roku wchodziło w skład województwa kieleckiego.
Po opuszczeniu Białobrzegów przejechałem przez żelbetowy most na Pilicy, pochodzący z 1936 roku, jeden z największych w ówczesnej Polsce.
Stąd dojechałem do Warki, jadąc przez piękne sady owocowe. Warka jest znana z produkcji piwa już od czasów średniowiecza (słynne „piva di Warka”). Na rynku znajduje się pomnik Stefana Czarnieckiego, który pod Warką stoczył zwycięską bitwę w czasie potopu szwedzkiego. A na cmentarzu jest pochowany Piotr Wysocki,  przywódca sprzysiężenia podchorążych, które doprowadziło do wybuchu powstania listopadowego.
I właśnie w Warce zakończyłem mój przejazd rowerowy po Ziemi Radomskiej, przejeżdżając na rowerze 85 kilometrów.

andkoz