14-04-2018 Rezerwat przyrody "Kadzielnia".

Kadzielnia to wzgórze położone w obrębie Kielc o wysokości 295 m n.p.m. Stanowi centralną część Pasma Kadzielniańskiego. Wzgórze zbudowana jest z wapieni górnodewońskich. Nazwa Kadzielnia pochodzi prawdopodobnie od rosnącego tu jałowca wykorzystywanego w kościelnych kadzidłach.
W XVIII wieku rozpoczęto eksploatację tworzących Kadzielnię skał wapiennych. W 1770 roku  z inicjatywy biskupa krakowskiego Kajetana Sołtyka postawiono tu pierwszy piec do wypału wapna, wapiennik. Kamieniołom stale rozbudowywano, był czynny do początku lat sześćdziesiątych XX wieku. Po kamieniołomie pozostały głębokie wyrobiska na najniższym poziomie zalane wodami podskórnymi tworzącymi tzw. Szmaragdowe Jezioro. Jego nazwa nawiązywała do niepowtarzalnej barwy „wód dewońskich”, które je wypełniały. Jezioro wyschło w latach 90-tych XX wieku, w wyniku obniżenia się poziomu wód gruntowych. 

W roku 1962 fragment kamieniołomu nazywany Skałą Geologów o powierzchni 0.6 ha  został objęty ochroną prawna, jako rezerwat przyrody „Kadzielnia”. Skała Geologów zbudowana jest z wapieni dewonu górnego,  powstały one na dnie płytkiego morza z mułu wapiennego i szczątków organizmów bezkręgowych. We wschodniej ścianie kamieniołomu widoczne są wapienie detrytyczne (powstałe z pokruszonych surowców organicznych) oraz wapienie gruboławicowe. Powyżej występuje warstwa wapienno-łupkowa.  

Na przełomie karbonu i permu utwory dewońskie podlegały hercyńskim ruchom górotwórczym, w wyniku których na Kadzielni powstał uskok widoczny na wschodniej ścianie wyrobiska, szczeliny powstałe w wapieniach dewońskich powypełniane zostały żyłami mineralnymi, głównie kalcytem, barytem, galeną. Po hercyńskich  ruchach górotwórczych rozwinęły się procesy krasowe. Największy system krasowy powstał w wapieniach dewońskich jednak dopiero po następnych, alpejskich ruchach górotwórczych. Na kadzielni kras widoczny jest w postaci lei krasowych wypełnionych luźnymi osadami oraz system podziemnych kanałów, jaskiń. Jest ich w sumie 25 (15 w Skale Geologów i 10 w ścianie wschodniej wyrobiska). Trzy jaskinie: Odkrywców, Prochownia i Szczelina na Kadzielni zlokalizowane w ścianie wschodniej zostały w latach 2004-2012 połączone i utworzono z nich podziemną trasę turystyczną.    
W południowej części wzgórza wybudowano amfiteatr na ponad 5000 miejsc, który przekazano miastu w 1971 roku podczas obchodów IX wieków Kielc. Mają tu miejsce liczne koncerty i imprezy. Charakterystycznym elementem Kadzielni jest pomnik dłuta Stefana Maja odsłonięty w 1979 roku.

 

Galeria: