30-04-2022 Wędrówka po Janowcu i okolicach.

W sobotę 30 kwietnia wybrałem się do Janowca. Moim celem był zamek w Janowcu, barokowy dwór z Moniak koło Urzędowa oraz spacer brzegiem Wisły. Wędrówkę rozpocząłem na rynku w Janowcu, z którego zielonym szlakiem turystycznym wdrapałem się na wzgórze zamkowe. Po zwiedzeniu zamku udałem się najpierw do położonego w pobliskim parku dworu z Moniek, a następnie zielonym szlakiem pieszym powędrowałem nad Wisłę. Do Janowca powróciłem zielonym szlakiem rowerowym. Na koniec mojej wizyty w Janowcu zwiedziłem jeszcze kościół pw. św. Małgorzaty i św. Stanisława Biskupa.

Zamek w Janowcu

Zamek w Janowcu został wzniesiony w XVI stuleciu przez hetmana wielkiego koronnego, Mikołaja Firleja. Kolejnymi właścicielami zamku byli między innymi Tarłowie i Lubomirscy. Ostatnim właścicielem był Leon Kozłowski, który sprzedał go w 1975 roku Muzeum Nadwiślańskiemu w Kazimierzu Dolnym. Rezydencję rozbudowywano do XVIII wieku z udziałem włoskiego architekta Santi Gucciego (za Firlejów) i niderlandczyka Tylmana z Gameren (za Lubomirskich), wykorzystując miejscowy kamień wapienny oraz cegłę. Niepowtarzalny charakter nadają ruinom czerwone pasy nawiązujące do XVI-wiecznej dekoracji. Z ruinami janowickiego zamczyska wiąże się wiele legend, liczne są wersie podań o Czarnej Damie. Najbardziej znana i kojarzona z Janowcem legenda wiąże się z duchem Heleny Lubomirskiej, który ukazuje się na murach zamkowych przy pełni księżyca. Helena zakochała się w rybaku, który dostarczał ryby jej ojcu. Kiedy ten się dowiedział o ich spotkaniach zamknął Helenę w wieży zamkowej. Ta długo nie wytrzymała rozłąki z ukochanym i rzuciła się na dziedziniec. Jeszcze żyjących rodziców nawiedzał duch ich córki. Współcześnie odbywa się tu turniej rycerski „O pierścień Czarnej Damy”. Na zboczach zamkowego wzgórza planowane jest odtworzenie winnicy.

Barokowy dwór z Moniak koło Urzędowa

Barokowy dwór z Moniak koło Urzędowa wybudowany został w latach 1760-1770 jest drewniany, posiada mansardowy dach podbity gontem. Dwór wyróżnia się regularnym ukształtowaniem wnętrza charakterystycznym dla dworów z drugiej połowy XVIII wieku. Rozebrany został na części i odtworzony w Janowcu w latach 1978-1985. We dworze znajduje się stała wystawa wnętrz domu ziemiańskiego oraz pokoje gościnne.

Widok na Kazimierz Dolny nad Wisłą 

Kościół pw. św. Małgorzaty i św. Stanisława Biskupa w Janowcu

Przy rynku w Janowcu stoi kościół pw. św. Małgorzaty i św. Stanisława Biskupa. Pierwszy modrzewiowy kościół pw. św. Małgorzaty powstał w Janowcu około roku 1120. Nową jednonawową, murowaną świątynię ufundowano około roku 1350, a następnie rozbudowano z fundacji Piotra Firleja, wojewody ruskiego, właściciela Janowca. Powstała wtedy druga obszerna nawa i prezbiterium obok starego kościoła. Niewykończoną część świątyni, kalwin Andrzej Firlej, kasztelan lubelski, przekazał protestantom, stary zaś kościół pozostał katolicki. Do końca XVI wieku odbywały się w kościele nabożeństwa w obu obrządkach. W ostatnim dziesięcioleciu XVI wieku świątynia w całości powróciła do katolików, wówczas dobudowano wieże kościelną. W XX wieku kościół był kilkakrotnie remontowany. Ostatnio przeprowadzono restauracje ołtarzy, wymalowano wnętrze oraz elewację świątyni nawiązując do oryginalnej kolorystyki z XVII wieku.