09-05-2020 Wędrówka przez Pasma: Bolechowickie i Zelejowskie Gór Świętokrzyskich.

W sobotę 09 maja br. korzystając z pięknej, wiosennej pogody wspólmie z Dorotą wybrałem się w Góry Świętokrzyskie. Przeszliśmy przez dwa pasma tych gór: Bolechowickie oraz Zelejowskie. Owiedzilińy: Kamieniołom Szewce na Górze Okrąglica, Górę Zelejową i położony w pobliżu Gałęzic Kamieniołom Stokówka oraz leżącą niedaleko od niego Jaskinię Piekło Skibskie. Trasa licząca 17.3 km przy 370 m przewyższenia, zaczynała i kończyła się we wsi Szewce.

Kamieniołom Szewce znajduje się na górze Okrąglica w Paśmie Bolechowickim.  Historia kamieniołomu sięga pierwszej połowy XVII wieku, kiedy to rozpoczęto tu wydobywanie wapieni dewońskich o bardzo ciekawej piaskowo-liliowej kolorystyce. Służyły one głównie do dekorowania wnętrz, wykonywania okładzin i posadzek. Na skalnych ścianach łomu do dziś widać wyraźne ślady  stosowanych tu technik wydobywczych.

Góra Zelejowa, najwyższy szczyt Pasma Zelejowskiego (372 m n.p.m.),  zbudowana jest z wapieni dewońskich poprzecinanych żyłami kalcytowymi. Występuje tu najdłuższa w Górach Świętokrzyskich grań wapienna z licznymi szczelinami i żłobkami krasowymi. Działały tu dwa duże kamieniołomy i kilka mniejszych łomów. W kamieniołomie „Szczerba” od wieków wydobywano piękną odmianę marmuru chęcińskiego tzw. różankę zelejowską, w której biały i różowy kalcyt zabarwiony jest wiśniowym hematytem z zielonkawymi i niebieskimi wtrąceniami minerałów miedzi ( żyła kalcytowa powstała w wyniku krystalizacji z gorących zmineralizowanych wód, krążących szczelinami skalnymi podczas ruchów górotwórczych  w środkowym i górnym dewonie 374-390 mln lat temu). W XV w. kronikarz Jan Długosz napisał "Chęciny, góra z zamkiem od miasteczka przyległego tak nazwana, w niej i około niej obfite kopalnie marmurów". W 1954 roku na Zelejowej utworzony został rezerwat przyrody. Przedmiotem ochrony zostały wówczas formy skalne z przykładami wietrzenia krasowego, odsłonięcia geologiczne o ciekawej tektonice i mineralizacji oraz rzadkie gatunki roślin i zwierząt. 

Kamieniołom Stokówka usytuowany jest w Paśmie Zelejowskim na południe od miejscowości Gałęzice i zachód od Jaskini Piekło Skibskie. Nieczynne już wyrobisko przecina Górę Stokówkę i dzieli ją na dwie połowy tworząc charakterystyczną szparę, o szerokości dochodzącej miejscami do 15 m. W drugiej połowie XX wieku przez około pięć lat eksploatowano tu żyłę kalcytu typu „różanka zelejowska”. Dziś spotkać można tu amatorów wspinaczki. Na ścianach mających do 20 metrów wysokości znajdują się 83 wytyczone drogi wspinaczkowe o różnej skali trudności.

Jaskinia Piekło Skibskie usytuowana jest w zachodnim, zbudowanym z wapieni dewońskich  zboczu Góry Żakowej w Paśmie Zelejowskim. Całkowita długość jaskini wynosi 57 m. Po lewej stronie od wejścia odchodzi korytarzyk, zakończony oknem, zaś w końcowej części jaskini znajdują się dwa kominy, posiadające również połączenie z powierzchnią. Około 10 m od głównego wejścia w dnie jaskini, znajduje się półtorametrowe zagłębienie, jakie pozostało po dawnym szybie wydobywczym. Jest on śladem poszukiwań górniczych, jakie prowadzono w rejonie Chęcin w XV-XVIII wieku. Jaskinia jest siedliskiem kilku gatunków nietoperzy,  ślimaków, a także pająków, świerszczy i muchówek.