20-03-2021 VIII Rajd Śladami Zabytków Techniki Politechniki Świętokrzyskiej.

W sobotę 20 marca, w pierwszy dzień astronomicznej wiosny wspólnie z Dorotą uczestniczyliśmy w VIII Rajdzie Śladami Zabytków Techniki zorganizowanym przez Akademicki Klub Turystyki Kwalifikowanej PTTK „Sabat” działający przy Politechnice Świętokrzyskiej. Tym razem rajd miał charakter indywidualny, uczestnicy rajdu wędrujący w małych grupach na przestrzeni dwu dni (20-21 marca 2021 roku) mieli do pokonania 16 kilometrową trasę prowadzącą z Miedzierzy przez Sielpię Wielką do Miedzierzy. Nasza wędrówka rozpoczęła się przy wybudowanym w latach  1907 – 1913, neoromański kościele parafialnym pod wezwanie Matki Boskiej Częstochowskiej i prowadziła początkowo czerwonym Piekielnym Szlakiem Turystycznym. Po mniej więcej kilometrze opuściliśmy na chwilę Piekielny Szlak i udaliśmy się do Kawęczyna w celu obejrzenia pozostałości zakładu hutniczego działającego nad rzeką Czarna Taraska w XVII/XIX wieku. Na początku XX wieku huta zmieniła się w młyn świadczący usługi dla okolicznej ludności. Do dzisiejszego dnia, jak zapewnia właściciel obiektu wszystkie urządzenia w młynie są sprawne i mogą przygotować mąkę na swojski chleb. Po obejrzeniu młyna wróciliśmy na Piekielny Szlak i przez wieś Wólka Smolana oraz lasy Wzgórz Koneckich, przeprawiają się po drodze przez zdewastowany mostek na rzece Czarna Taraska dotarliśmy najpierw do Sielpi Małej, a następnie do Sielpi Wielkiej. Sielpia Wielka jest największym w województwie świętokrzyskim ośrodkiem rekreacyjno-wypoczynkowym położonym nad sztucznym Jeziorem Sielpeckim. Aktualnie woda z jeziora jest spuszczona, dno jest oczyszczane i pogłębiane. Trwają również prace porządkowo-modernizacyjne na terenie wokół jeziora. Historia jeziora sięga XIX wieku, w latach 1821 – 1842 powstały we wsi Sielpia Wielka walcownia i pudlingarnia. Całość zaplanowano z wielkim rozmachem, przy zakładach wzniesiono budynki administracyjne, szkołę, szpital oraz osiedle dla robotników. Energii dostarczały koła wodne wykorzystujące spiętrzenie rzeki Czarna Konecka, jako paliwa do pieców używano drewna z okolicznych lasów. Zakład zamknięto w roku 1921, nie wytrzymał on konkurencji nowocześniejszych zakładów, wykorzystujących do opalania pieców bardziej energetyczny od drewna, węgiel kamienny. W roku 1934 na bazie nieczynnego zakładu utworzono w Sielpi pierwsze w Polsce Muzeum Techniki. Sielpińskie muzeum posiadało wtedy niemal kompletne, XIX-wieczne wyposażenie produkcyjne, w tym dwa potężne koła wodne. Podczas II wojny światowej większość eksponatów hitlerowcy potraktowali jako złom i przeznaczyli do przetopu. W latach 1956–1959 obiekt odremontowano, a w 1962 roku nastąpiła jego reaktywacja, jako oddziału warszawskiego Muzeum Techniki. Placówka otrzymała nazwę Muzeum Zagłębia Staropolskiego. W halach dawnej walcowni i pudlingarni zaczęto gromadzić maszyny i urządzenia wycofywane ze świętokrzyskich zakładów, na przykład z kieleckiego Białogonu trafiły tu XIX wieczne angielskie obrabiarki. Do najcenniejszych eksponatów zalicza się ocalałe z okupacji koło wodne o średnicy blisko dziewięciu metrów. W 2008 roku pracownicy i studenci Politechniki Częstochowskiej zrekonstruowali w muzeum piec pudlarski. Niestety aktualnie muzeum jest nieczynne, właścicielem jest Urząd Miasta i Gminy Końskie. Planowane jest utworzenie tu w przyszłości muzeum multimedialnego. Wystawa ma prezentować przy użyciu modeli maszyn i nowoczesnych technik audiowizualnych to jak człowiek dochodził od prostych narzędzi, używanych w neolicie do skomplikowanej technologii czasów rewolucji przemysłowej. Kolejną inwestycją w muzeum ma być rewitalizacja podziemnego kanału, który w XIX wieku prowadził wodę do wnętrza zakładu i za pośrednictwem kół wodnych napędzał ciąg maszyn. Kanał ma długość czterech kilometrów, z Sielpi prowadzi rzeką Czarną do Rudy Malenieckiej. My z Sielpi najpierw czerwono-czarnym szlakiem spacerowym, a następnie czerwonym Szlakiem Piekielnym wróciliśmy do Miedzierzy, w której zakończyliśmy naszą wędrówkę.