18-05-2024 XXIV poZiMowy Złaz AKTK PTTK „Sabat” Politechniki Świętokrzyskiej.

W sobotę 18 Maja odbył się  w XXIV poZiMowy Złaz AKTK PTTK „Sabat” Politechniki Świętokrzyskiej. Uczestnicy złazu mieli do wyboru dwie trasy: pierwsza prowadziła z Probołwic przez Czarnocin i Kobylniki, druga ze Stradowa przez Miławczyce i również Kobylniki. Obie trasy kończyły się w Skalbmierzu. Ja miałem przyjemność poprowadzić trasę numer dwa. Wędrówkę rozpoczęliśmy od wizyty w jednym z największych w Polsce grodzisk. Stradowskie grodzisko zajmujące powierzchnię około 25 ha funkcjonowało pomiędzy VII a XII wiekiem. Z grodziska udaliśmy się do kościoła pw. św. Bartłomieja Apostoła w Stradowie.

Przy kościele pw. św. Bartłomieja w Stradowie 

Pierwszy kościół w Stradowie jest wzmiankowany w źródłach pisanych już w roku 1326. Obecny został zbudowany w roku 1657 staraniem i kosztem wojewody krakowskiego, IV ordynata na Pińczowie, murgrabiego na Mirowie Władysława Gonzagi Myszkowskiego. We wnętrzu zachowały się trzy ołtarze z drewnianymi barokowymi nastawami. W głównym znajduje się rzeźbiony drewniany krucyfiks. W lewym bocznym umieszczony jest obraz Matki Boskiej tzw. Stradowskiej, pochodzący z XVII wieku. Przedstawiona na nim Matka Boska trzyma na lewej ręce Dzieciątko Jezus w prawej berło. Obok obrazu ustawiono tablicę zatytułowaną „Cuda przy obrazie Matki Bożej w Stradowie dokonane”, która wylicza pięć cudownych uzdrowień. W prawym bocznym ołtarzu znajduje się późnobarokowy obraz przedstawiający św. Bartłomieja. W sąsiedztwie kościoła stoi drewniana dzwonnica.

Przy figurze św. Judy Tadeusza, patrona spraw beznadziejnych w Miławczycach 

Ze Stradowa przez Miławczyce (z dworem z początku XX wieku i XIX-wiecznym parkiem), Krępice, Kobylniki (z XVIII-wiecznym parkiem i XVIII-wiecznymi przydrożnymi kapliczkami) dotarliśmy do Skalbmierza. W Skalbmierzu zwiedziliśmy kościół pw. św. Jana Chrzciciela.  

Kapliczka z Krzyżem i figurami św. Rozalii i św. Rocha na rynku w Skalbmierzu 

Pierwszy kościół w Skalbmierzu ufundował prawdopodobnie w XII wieku palotyn Bolesława Krzywoustego Skarbimir, w roku 1234 Konrad Mazowiecki przystosował go do zadań obronnych. W XV wieku na zrębach romańskiej świątyni powstała nowa trzynawowa, orientowana gotycka świątynia pw. św. Jana Chrzciciela. Kościół przez wieki był kilkakrotnie przebudowywany i restaurowany. Świątynia jest wzniesiona z kamienia ciosanego. Od strony północnej i południowej znajdują się dwie romańskie czworoboczne wieże z neogotyckimi hełmami. Przy nawie północnej i głównej od zachodu znajdują się kruchty. Prezbiterium wielobocznie zamknięte jest niższe od nawy głównej. Ołtarz główny pochodzący z roku 1908 wzorowany jest na pierwotnym (z roku 1626) spalonym w pożarze. W ołtarzu umieszczony jest obraz Zwiastowanie namalowany przez Aleksandra Mroczkowskiego w roku 1909. Nawę  główną od prezbiterium oddziela belka tęczowa z końca XVII wieku. Wnętrze kościoła zdobi osiem ołtarzy bocznych w stylu barokowym i rokokowym. Do zabytkowych elementów należą także: ambona z I połowy XVIII wieku, murowana barokowa chrzcielnica z drewnianą pokrywą z początku XVIII wieku z rzeźbą św. Jana Chrzciciela, epitafia, neogotycki konfesjonał. Dużą wartość zabytkową przedstawiają stalle barokowe z I poł. XVII wieku ze scenami z życia św. Jana Chrzciciela. Dawniej zasiadali w nich kanonicy kapituły kolegiackiej. Przy ołtarzu stoi renesansowa ławka prezbitera, przełożonego kolegiaty z roku 1592. Dużą wartość posiada XVII-wieczny obraz „Pokłon Trzech Króli”, autorstwo dzieła przypisuje się mistrzowi Jacobowi Jordaensowi.

Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Skalbmierzu 

Złaz zakończył wspólny grill na stadionie w Skalbmierzu.